در ربع سده بیستم تحولات سیاسی قابل ملاحظهای در بسیاری از کشورها به وقوع پیوست که ساموئل هانتینگتون آنها را در کلیت خود «موج سوم» دموکراتیکسازی (Democratization) میخواند. موج سوم دموکراسی، به دورهای اشاره دارد که با تغییر رژیمهای خودکامه (Authoritatian) در پرتغال، اسپانیا و یونان درسالهای میانه دهه هفتاد میلادی آغاز شده و انگار آمریکای لاتین، اروپایی شرقی و آسیای شرقی را نیز به تدریج درنوردید. این دگرگونیهای سیاسی که امروز، با تأخیر فاز و با فراز و نشیبهای خاص خود پا به مناطق آفریقا و خاورمیانه میگذارد جغرافیای سیاسی جهان را تغییر داده است. مطالعات جامعهشناختی و علوم سیاسی که در حول این تغییرات سیاسی انجام گرفتهاند را در اصطلاح دانشگاهی «ادبیات دوره گذار» نام نهادهاند. آشنایی با جزئیات و زیر و بمهای این پویش برای پویندگان راه مردمسالاری میتواند مفید واقع گردد.