در این مقاله ابتدا از دلیل نامشخص بودن نام و نشان متفکران ایران باستان سخن به میان آمده و آن را به ناامنی و از بین رفتن آثار در طول تهاجمات گسترده و وسیع و نیز ارزش انتقال دانش و معرفت به طور سینه به سینه در نزد ایرانیان مربوط می داند. سپس نگارنده سیر فرزانش و حکمت در ایران را به چهار دوره تقسیم می نماید : الف) از پیشا زردشت تا پاولوس پارسی . ب) از پاولوس پارسی تا زکریای رازی . ج) از زکریای رازی تا مدرس زنوزی . د) دوران معاصر. و علت این تقسیم بندی را هم بیان می کند. در ادامه مقاله، مبحث اصلی این مقاله که بررسی مرحله اول فرزانش و حکمت در ایران است آغاز شده و نگارنده به معرفی هفت مکتب فکری بزرگ ایران باستان یعنی: مغان، زروان، مهر، زردشت، مانی، مزدک و جندی شاپور می پردازد البته نحوه معرفی این مکاتب، تکرار سخنانی که محققان و مستشرقان بیان نموده اند نیست بلکه کوشیده می شود که زوایای پنهان مانده و مغفول این مکاتب کشف و ارزش فکری آنها را برای انسان جدید باز نموده گردد. در این مقاله صرفا به معرفی مکاتب فکر ایرانی بسنده نشده بلکه در جای خود با استفاده از اسناد معتبر از تاثیرات آنها در دیگر مکاتب فلسفی یا ادیان سخن به میان می آید.